Techniki relaksacyjne
Przewlekły stres prowadzi do negatywnych skutków wywieranych na zdrowiu psychicznym jak i fizycznym człowieka. Wpływa to na jakość życia i dobrostan jednostki. Klasyczne metody leczenia i radzenia sobie z chronicznym stresem znalazły swoje uzupełnienie w technikach relaksacyjnych. Badania potwierdzają skuteczność tych niekonwencjonalnych sposobów. Do technik ukierunkowanych na odprężenie psychofizyczne służą m.in. trening autogenny, progresywna relaksacja mięśniowa i kontrola oddechu. W celu zapewnienia organizmowi nie tylko odprężenia, ale także zmiany na płaszczyźnie mentalnej służy nam metoda redukcji stresu oparta na uważności (mindfulness-based stress reduction – MBSR; Kabat-Zinn 1982).
Jakie są zalety technik relaksacyjnych?
To co łączy wszystkie techniki relaksacyjne to skupienie się na określonych bodźcach sensorycznych, kierowanie uwagi tylko na wybrane elementy otoczenia, zwiększenie zdolności percepcji na to co dzieje się w organizmie lub wokół niego, a także motywacyjne instrukcje (Titlebaum 1998). Regularnie praktykowane zmniejszają odczuwany niepokój i lęk. Napięcie emocjonalne wywołane odczuwanym bólem słabnie, co równocześnie idzie w parze ze zmniejszeniem napięcia mięśniowego. Techniki mogą skutkować również złagodzeniem bólów głowy, zredukowaniem zmęczenia i wzrostem energii. Do pozytywnych efektów zaliczyć można także poprawę jakości snu. Zysk zauważalny jest także w biologicznych aspektach organizmu. Usprawnia się regulacja temperatury, normalizuje podwyższone ciśnienie tętnicze, tętno i oddech. Treningi relaksacyjne poprawiają subiektywną kontrolę nad odczuwanym stresem (Kabat-Zinn 2005; Benson 1975; Titlebaum 1998).
Trening autogenny Schultza – na czym polega?
Trening autogenny J. H. Schultza to technika, która ma na celu zmniejszenie napięcia mięśniowego i nerwowego. Autogenność treningu polega na samoregulacji. Człowiek może dzięki autosugestii oddziaływać na układ nerwowy i sterować swoim ciałem. Wywołanie wrażenia ciepła i ciężkość wpływa na odprężenie i uspokojenie ciała, a także umysłu.
Metoda relaksacyjna Jacobsona
Natomiast progresywna relaksacja Jacobsona ma swoje podłoże w teorii napięcia nerwowomięśniowego. Uważa się, że jest to przyczyna negatywnych stanów emocjonalnych i psychosomatycznych. Technika polega na napinaniu określonych grup mięśniowych, a rozluźnieniu pozostałych.
Medytacja mindfulness – co to?
Mindfulness to technika polegająca na aktywnym kierowaniu i koncentrowaniu uwagi, w sposób akceptujący i pozbawiony oceny na zjawiska, które są przez daną osobę przeżywane lub zachodzą wokół niej, w danej chwili momencie. Istotą MBSR jest indywidualne wytworzenie poczucia świadomości własnych myśli, emocji i wrażeń sensorycznych, odczuwanych w bieżącej chwili (“tu i teraz”) oraz ich akceptacja. Klinicyści wykazali, że regularne stosowanie tej techniki może prowadzić do zmniejszenia niekorzystnych, wytworzonych w pamięci utajonej reakcji na określone myśli, emocje i wydarzenia, przy równoczesnym zwiększeniu świadomych, konstruktywnych mechanizmów reagowania na różne czynniki stresogenne. Zrozumienie własnych myśli, emocji i doznań sensorycznych wpływa na poprawę umiejętności odczuwania i rozumienia analogicznych reakcji ludzi z otoczenia. ‘W konsekwencji zmniejsza to wzmożone napięcie psychofizyczne i związany z nim stres oraz ułatwia tworzenie konstruktywnych relacji terapeutycznych pomiędzy personelem medycznym a pacjentami, jak również pozytywnych relacji rodzinnych, zawodowych i społecznych” (Kabat-Zinn 2005; Schenstrom, Ronnberg i Bodlund 2006).
Wymienione techniki relaksacyjne są skutecznym wspomaganiem na drodze leczenia różnych dolegliwości psychicznych, jak i fizycznych. Należy jednak pamiętać, że nie zastąpią właściwej terapii.
Bibliografia:
https://www.ezaf.pl/wpisy/relaksacje-neuromiesniowe-schultza-i-jacobsona,3168 „Wybrane techniki relaksacyjne oraz możliwości ich zastosowania w kontekście zaburzeń i chorób psychofizycznych związanych ze stresem”, Katarzyna Rygiel .
