Dialog motywujący to oparty na współpracy styl prowadzenia rozmowy, który swoją uwagę skupia na języku zmiany. W jego zamierzeniu jest umocnić wewnętrzną motywację i zobowiązanie do osiągnięcia konkretnego celu. Odbywa się on w atmosferze akceptacji i współczucia, aby wydobyć u osoby jej własne powody do zmiany.

Czym jest dialog motywujący?

W DM ogólnym stylem prowadzenia rozmowy jest ukierunkowywanie, czyli bycie niejako przewodnikiem, który dobrze słucha, a w razie potrzeby dzieli się swoją wiedzą. Dialog motywujący to nie udzielanie instrukcji, czy samo wysłuchanie. Jest to pewnego rodzaju partnerstwo jak w tańcu. Jest osoba prowadząca, która porusza się z nią, nie przeciwko niej. Prowadzi ją, ale pozwala na swobodne ruchy. Ludzie, którzy potrzebują zmiany zazwyczaj mają do niej ambiwalentne podejście. Jest to naturalny element procesu zmiany, krok prowadzący w jej kierunku. Z tego powodu normalnym jest wymieszanie języka zmiany-słów, które sprzyjają zmianie i języka podtrzymania-argumentów przeciwko. Kiedy osoba pomagająca podaje argumenty na rzecz zmiany w rozmowie z osobą doświadczającą ambiwalencji to w odwecie wydobywa u osoby przeciwstawne do zmiany argumenty. Pojawiają się u klienta takie reakcje jak złość, nastawienie obronne, zakłopotanie czy bezsilność. Natomiast jeśli osoba pomagająca nie udziela rad, nie przedstawia listy argumentów, czy nie podkreśla jej znaczenia, a zadaje otwarte pytania w duchu DM (Jak ważne dla Ciebie jest dokonanie zmiany?, Jaką niesie to wartość dla Ciebie i dlaczego?) to spotka się z większą otwartością, zaangażowaniem i poczuje się zrozumiana. Dlatego, że ludzie łatwiej dają się przekonać temu, co słyszą z własnych ust.

Czym jest Duch Dialogu Motywującego?

Duch Dialogu Motywującego to cztery elementy, takie jak: partnerstwo, akceptacja, współczucie i wywoływanie. Te nawyki serca są nabywane w toku praktyki DM. Partnerstwo to bycie “dla” i “z” osobą, to badanie, zainteresowanie i wsparcie osoby. To aktywna współpraca ekspertów, gdyż to pacjent jest ekspertem od swojego życia. Osoba prowadząca DM jest świadkiem zmiany, nie jej właścicielem.

Drugim elementem jest Akceptacja, która zawiera docenienie przyrodzonej wartości człowieka. Składa się również z empatii („wyczuwanie wewnętrznego świata prywatnych, osobistych znaczeń klienta, tak jak gdyby był on naszym własnym, ale zawsze z zachowaniem owego” jak gdyby”(Rogers, 1989)). Akceptacje cechują również wspieranie autonomii i dowartościowanie.

Duch DM to także współczucie i wywoływanie, tego co już obecne, a nie dostarczaniu z zewnątrz brakujących elementów. Takie podejście zakłada, że ludzie mają własne mocne strony i zasoby, których uruchomienie jest niezbędnym warunkiem zmiany.

Jakie są procesy Dialogu Motywującego?

Dialog motywujący składa się z czterech kluczowych procesów. Pierwszym z nich jest zaangażowanie, które jest procesem nawiązywania relacji pomiędzy terapeutą, a klientem. To relacja robocza, która sama w sobie jest już terapeutyczna. Na tym buduje się kolejny etap, jakim jest ukierunkowywanie. Proces rozwijania i podtrzymania określonego kierunku. Kiedy cel zostanie obrany ogromną rolę odgrywa wywołanie, czyli skłonienie osoby do wyrażania argumentów przemawiających za zmianą. Jest to własna, wewnętrzna motywacja.

Dzięki trzem podstawowym etapom Dialogu Motywującego można zaplanować konkretny plan działania i rozwijać zobowiązania do zmiany. Praktykant DM, aby na jak najwyższym poziomie świadczyć usługi powinien wykazywać się zasadniczymi umiejętnościami komunikacyjnymi. Należą do nich: zadawanie otwartych pytań, dowartościowywanie, słuchanie odzwierciedlające, podsumowywanie, udzielanie informacji i rad (za pozwoleniem).

Podsumowując DM jest interwencją kliniczną oparta na dowodach badań klinicznych, posiada rzetelne i trafne narzędzie do pomiaru jakości. Jest stosunkowo krótka i komplementarna do innych metod terapeutycznych. Jest przeznaczona do szczególnego zadania klinicznego, jakim jest przezwyciężenie ambiwalencji w kierunku zmiany.