Agorafobia, klaustrofobia, arachnofobia, akrofobia, hemofobia… wszystkie te słowa łączy jedno wyrażenie – fobia.

Kontynuując zagadnienia zaburzeń lękowych dotarliśmy do momentu, w którym chcemy wziąć na tapet fobie właśnie.Fobia jest zaburzeniem, którego głównym objawem jest silny lęk przed dany zjawiskiem, przedmiotem bądź sytuacją. ICD – 10 dzieli zaburzenia lękowe w postaci fobii na: agorafobię, fobie społeczne, specyficzne postacie fobii, inne zaburzenia lękowe w postaci fobii oraz zaburzenia lękowe w postaci fobii bliżej nieokreślone.

Agorafobia powszechnie znana jest jako lęk przed otwartą przestrzenią, jednak osoby nią dotknięte czują dotkliwy, przejmujący niepokój także przed sytuacją znalezienia się w tłumie, w miejscu publicznym oraz w okolicznościach, gdy nie mogą natychmiast wrócić do domu bądź bezpiecznego miejsca. Obawiają się podróżowania, także komunikacją publiczną. Lęk ten podsycany jest obawą, że w przypadku subiektywnego zagrożenia życia, nie znajdą pomocy poza bezpiecznym miejscem, z którym utożsamiają dom. Z powodu silnych objawów lękowych osoby cierpiące na fobię społeczną unikają sytuacji, w których one się pojawiają. Wpływa to znacznie na pogorszenie jakości życia oraz może być powodem wycofania społecznego, poczucia niezrozumienia i osamotnienia, efektem czego może być w konsekwencji rozwój innych zaburzeń, w tym depresyjnych, które często towarzyszą zaburzeniom lękowym. Agorafobia objawia się między innymi wzrostem ciśnienia krwi, biegunką, częstomoczem, przyspieszonym oddechem, bólem w klatce piersiowej czy też mrowieniem w rękach i nogach.

Fobia społeczna natomiast u swoich podstaw cechuje się obawą przed byciem ocenianym przez innych ludzi. Osoba nią dotknięta obawia się znaleźć w centrum uwagi. Unika powyższych sytuacji ponieważ boi się, że zachowa się w sposób kompromitujący. Fobia społeczna może szczególnie objawiać się silnym lękiem przed wystąpieniami publicznymi lub spożywaniem posiłków w towarzystwie. Podobnie jak w przypadku agorafobii jest ona silnie ograniczająca osobę na nią cierpiącą. Do objawów somatycznych, jakie charakteryzujących to zaburzenie możemy zaliczyć częste rumienienie się, dygotanie, wymioty, drżenie rąk, nudności, pocenie się czy też trudności w wysławianiu się.Fobie specyficzne zaś to te, które odnoszą się do wysoce konkretnych kwestii a lęk pojawia się jedynie w momencie kontaktu z określonymi przedmiotami lub sytuacjami i prowadzi do ich unikania.

Fobie specyficzne dzielimy na fobie związane ze zwierzętami (arachnofobia – lęk przed pająkami), te związane ze środowiskiem naturalnym (brontofobia – lęk przed burzą), odwołujące się do sytuacji z życia codziennego (klaustrofobia – lęk przed zamkniętymi pomieszczeniami) oraz te związane ze stanem zdrowia (trypanofobia – lęk przed zastrzykami).

Psychologowie wyróżniają wiele różnorodnych przyczyn, które mogą stać za wystąpieniem fobii. Behawioryści twierdzą, że u podłoża fobii leży warunkowanie klasyczne, wskutek skojarzenia obiektu z niebezpieczeństwem. Może odbywać się to na przykład poprzez obserwowanie przez dziecko lękowego zachowania rodzica w kontakcie z danym obiektem lub w danej sytuacji. W jednym z naszych wcześniejszych wpisów na temat emocji, pisaliśmy, iż lęk jest emocją, która ma nas chronić i zabezpieczać naszą egzystencję. Na tej podstawie pojawiła się ewolucyjna teoria powstawania fobii, która odnosi się do lęków atawistycznych i pierwotnych. Unikanie pająków lub węży, które mogą być jadowite stanowi ochronę naszego życia.

Bez względu na przyczynę powstania istotne jest to, iż fobie możemy skutecznie leczyć. Jedną z najbardziej efektywnych terapii jest terapia poznawczo-behawioralna, która w przypadku tego zaburzenia stosuje metodę habituacji, czyli proces obniżania siły reakcji na dany bodziec zwaną potocznie „odczulaniem”. Podobnie jak w przypadku pozostałych zaburzeń lękowych często niezbędna jest farmakoterapia w celu wyciszenia silnych objawów do tego stopnia, aby pacjent mógł podjąć skuteczną psychoterapię.

Zapraszamy do śledzenia naszego Fb oraz Ig @wytrenowani